Wielki Lwów

Czas na zwiedzanie wielkiego, "europejskiego" Lwowa - stolicy Galicji. Oto wybrane miejsca, które zrobiły na mnie największe wrażenie:

* Zdjęcie nr 1 i 2: Opera Lwowska (Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej)
Obficie dekorowany gmach jest jedną z wizytówek Lwowa. Został wzniesiony pod koniec XIX wieku według projektu prof. Zygmunta Gorgolewskiego. Budynek znajduje się nad przykrytym korytem rzeki Pełtwi, wykonano wtedy żelbetonowy fundament (nowatorski projekt inż. Jana Boguckiego). Ponoć wnętrze jeszcze bardziej zachwyca niż dekoracja zewnętrzna, niestety nie udało mi się wejść do środka...

* Zdjęcie nr 3: Prospekt Swobody
Zwany niegdyś Wałami Hetmańskimi, jest szeroką promenadą poprowadzoną w miejscu dawnych obwarowań miejskich. Wzdłuż alei wyrosły reprezentacyjne gmachy: Teatr, Kasa Oszczędnościowa (na zdjęciu), muzeum, kina, hotele, sklepy i kawiarnie. Na drugim krańcu (patrząc od Opery), prospekt zamyka Plac Mickiewicza.

* Zdjęcie nr 4: Kolumna Adama Mickiewicza
Pomnik Adama Mickiewicza został wzniesiony w latach 1902-04, ma kształt kolumny o wysokości 23 metrów. Jest to jeden z niewielu pomników z tego okresu, który zachował się we Lwowie. Ze znajdujących się niegdyś w pobliżu, po II WŚ zniszczony został pomnik hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jabłonowskiego (stąd też nazwa Wałów Hetmańskich), a do Wilanowa i w końcu do Gdańska przeniesiono pomnik Jana III Sobieskiego.

* Zdjęcie nr 5: Uniwersytet Lwowski
Uniwersytet obecnie jest imienia Iwana Franki (ukraińskiego poety, pisarza i działacza politycznego). Wcześniej uczelnia nosiła imię Jana Kazimierza, aby upamiętnić założyciela Uniwersytetu (a właściwie podniesienie Kolegium Jezuickiego do godności Akademii - najpierw Akademii Jezuickiej, następnie Lwowskiej). W międzyczasie była jeszcze nazwa Uniwersytet Józefiński i Franciszkański. Aby wszystko jeszcze bardziej zagmatwać, to zdjęcie przedstawia główny budynek, który został wzniesiony na potrzeby Sejmu Krajowego, a przekazany został uczelni w 1920 roku.

* Zdjęcie nr 6: Park Iwana Franki
Wcześniej zwany Parkiem Kościuszki, jest najstarszym parkiem we Lwowie i na Ukrainie.

* Zdjęcie nr 7: Archikatedralny sobór św. Jura (czyli Jerzego)
Monumentalna budowla jest jednym z najlepszych przykładów architektury późnego baroku. Wraz ze Starym Miastem, Wysokim Zamkiem i Podzamczem, znajduje się na liście UNESCO.
Świątynię wybudowano według projektu Bernarda Meretyna, a po jego śmierci prace kontynuował Klemens Fesinger. W pewnym sensie, architektura stanowi kwintesencję Lwowa: łączy w sposób oryginalny sztukę rokokową (zachód) z planem krzyża greckiego (wschód).

* Zdjęcie nr 8 i 9: Kościół św. Elżbiety
Neogotycki kościół projektu Teodora Talowskiego, swego czasu największa świątynia we Lwowie. Po II WŚ używany jako salon meblowy oraz magazyn firmy cukierniczej Switocz. Obecnie należy do grekokatolików.

* Zdjęcie nr 10: Politechnika Lwowska
Budynek politechniki jest pierwszym wybitnym projektem Juliana Zachariewicza - z resztą twórcy tzw. lwowskiej szkoły architektury. Wspomniana Galicyjska Kasa Oszczędnościowa (przy Prospekcie Swobody) to również jego dzieło. Główny gmach uczelni wznosi się przy ulicy Bandery, niegdyś imienia Leona Sapiechy.

* Zdjęcie nr 11: Pałac Sapiehów
Barokowy pałac na ulicy Kopernika, zbudowany w roku 1867 dla księcia Leona Sapiehy. Książę pełnił we Lwowie funkcję marszałka Sejmu Galicyjskiego, był prezesem wspomnianej Galicyjskiej Kasy Oszczędnościowej, a także Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarczego. Działał również na rzecz budowy linii kolejowej między Lwowem a Krakowem.
Po II WŚ urządzono w pałacu szkołę, a obecnie mieści się tutaj stowarzyszone na rzecz zachowania pomników historii i architektury.

* Zdjęcie nr 12: Pałac Dunikowskiego
Niedaleko ulicy Kopernika znajduje się pałac-willa Emila Dunikowskiego - ciekawy przykład eklektyzmu w architekturze. Budynek znajduje się na ulicy Drahomanowa (wcześniej Mochnackiego) 42 i obecnie należy do Muzeum Narodowego. Pierwszy właściciel był profesorem-geologiem na lwowskim uniwersytecie, także podróżnikiem.
Wróćmy na ulicę Kopernika.

* Zdjęcie nr 13: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
A jeszcze wcześniej kościół św. Agnieszki i klasztor Karmelitanek Trzewiczkowych. W roku 1817 budynek był ruiną, zniszczoną przez Austriaków, którzy zlikwidowali zakon i urządzili w środku magazyn wojskowy i piekarnię oraz ostatecznie pożary. Budynek nabył Ossoliński i urządził w nim bibliotekę własnej fundacji. Trudno przecenić znaczenie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich niestety najnowsze losy zbiorów lwowskich to smutna historia.

* Zdjęcie nr 14: Pałac Potockich
Dla mnie, najwspanialszy budynek Wielkiego Lwowa. Pałac hrabiów Potockich wzniesiony został według projektu francuskiego architekta (Louis Dauvergne) dla namiestnika Galicji (Alfred Józef Potocki). Architektura pałacu wzorowana jest na Maison Laffitte pod Paryżem, widać też inspiracje pałacem Vaux-le-Vicomte.
Budynek przeszedł remont w latach 2001-2002 i obecnie można zwiedzać jego wnętrza, które kryją kolekcję Lwowskiej Galerii Sztuki. Ale o tym, co można zwiedzić we Lwowie będzie w następnym wpisie.

Zdjęcia (14)

Komentarze (4)